چرا مار نماد دارو و داروخانه ها در جهان شد؟ - بررسی علل و پیشینه استفاده از مار به عنوان نماد پزشکی و داروخانه


از دیرباز، نماد داروخانه ها و حرفه پزشکی در سراسر جهان، مار بوده است. این نماد ریشه در باورها و اسطوره های کهن بشری دارد. در اساطیر یونان باستان، مار نماد خدای پزشکی اسکولاپیوس بود که به افراد مریض و بیمار التیام و شفا می بخشید. همچنین در باورهای باستانی، مار به دلیل توانایی در تجدید پوست خود، نماد بازآفرینی و احیاء نیز محسوب می شد. از این رو، انتخاب مار به عنوان سمبل داروخانه ها و پزشکی، ریشه در این باورهای کهن و نمادین دارد. افراد مریض نیز به دلیل نیاز به درمان و بازیابی سلامت خود، بیمار نامیده می شوند.
تصویر مار که در اطراف یک جام، چوب یا عصا تنیده شده است، یک نماد آشنا برای مسائل پزشکی است که معمولاً بر روی بسته بندی های دارویی، آمبولانس ها یا بیمارستان ها دیده می شود. هرچند نیش مار معمولاً چیز خوبی نیست، اما این حیوان نماد مناسبی برای حرفه پزشکی است. این تصویر ریشه در دو افسانه یونانی دارد که نشان دهنده تعادل و تقارن بین علوم تجربی و نیروهای معنوی هستند. این موضوع در این بخش جذاب از نمناک مورد بررسی قرار گرفته است.
داستان انتخاب مار به عنوان نماد داروخانه های جهان
داستان اول :
روزی اسکولاپ (پسر آپولو)، در حال درمان کردن مردی به نام گلائوکس بود که زئوس به او با آذرخش آسیب زده بود. در این حال، ماری وارد اتاق وی شد و اسکولاپ مار را با عصایش کشت و مجددا مار دیگری هم به اتاق او رفت و گیاهانی در دهان مار مرده گذاشت و آن را زنده کرد و سپس اسکولاپ هم از همان گیاه برای زنده کردن گلائوکس استفاده کرد و از آن به بعد، مار نماد داروخانه و علم پزشکی شد.

داستان دوم :
داستان دیگری که وجود دارد این است که در افسانه های قدیم یونان، مار نشان دهنده تندرستی بوده است زیرا مار شهر رم را از بیماری طاعون نجات داده بود. به پاس این کار در سر راه مار جام شرابی نهادند تا از آن بنوشد. ایرانیان باستان نیز مار را نشانهٔ زندگی و سلامتی و جام را نشانهٔ دوستی می دانستند. آن ها در جشن ها و مراسم، شربت را در جام ریخته و به نشانهٔ سلامتی می نوشیدند.
علاوه بر این اتفاق که مار نماد بهداشت و داروخانه ها شده بود، از زهرمار برای مصارف دارویی استفاده می کرده اند، هنوز هم روی داروخانه ها تصویری هست از یک جام و ماری که زهرش را در این جام می ریزد. روغن مار نیز برای رفع درد های عضلانی و استخوانی مورد استفاده قرار می گرفته است.

چرا به افراد دچار امراض، بیمار می گویند؟
جالب است بدانید در زمان شیوع طاعون در رم، بیماری طاعون در مناطقی که مار زیاد بوده، وجود نداشت اما بیماری در جاهایی که مار نبوده شیوع داشته است؛ بنابراین، برخی داشتن و نگهداری مار را نشانه سلامت می دانستند و به افرادی که زیاد دچار امراض می شدند، می گفتند:«بی مار» (بیمار!)
ایرانیان به کسی که حال خوشی نداشت و در بستر بود، بیمار (بی زندگی و سلامتی) می گفتند بنابراین مار که سمبل زندگی بود در جام سلامتی، نشان تندرستی و شفا بود.