با سلامت

اعتیاد به مواد مخدر متأسفانه به طور فزاینده ای در حال گسترش است و این امر نگران کننده است. امروزه شاهد هستیم که جوانان بسیاری بدون آگاهی کافی، مواد و داروهایی را مصرف می کنند که پس از مدتی دیگر قادر به ترک آنها نخواهند بود. این مواد مخدر بسیار اعتیادآور و غیرقابل ترک هستند که باید به دقت شناخته شوند تا بتوان در مقابله با این بحران اجتماعی گام برداشت. ضروری است که در این خصوص اطلاعات مستند و جامعی به جامعه ارائه شود.

اعتیاد به مواد مخدر و داروهای روانگردان که قابل ترک نیستند

ترکیبات شیمیایی جدیدی که در اشکال مختلف در دسترس بسیاری از جوانان و نوجوانان قرار دارد، در چند سال آینده جایگزین هر ماده مخدر و محرک موجود خواهد شد. این مواد مخدر جدید نیازی به تولید در آزمایشگاه ندارند و به راحتی در دسترس هستند. بدون رنگ و بو، در قالب قرص و گرد مانند نقل و نبات، نه تنها در میان پسران نوجوان، بلکه در بین دختران نیز در حال جابجایی است. یک پارک کوچک در غرب تهران مسیری داشت که من هر روز از آن می گذشتم. سال ها بود که از این پارک عبور می کردم و همیشه در هر ساعتی از شبانه روز، جوانان و نوجوانانی را می دیدم که به گمان پدر و مادرهایشان در پارک مشغول بازی و تفریح بودند، اما آنچه من هرگز نمی دیدم، بازی یا فعالیت بدنی بود. اوایل پاییز سال گذشته بود که برای اولین بار این صحنه را دیدم. پسر بچه ای یک پک کوچک به سیگاری زد و دود آن به قدری زیاد بود که کل وجود او و دوستش را در خود پنهان کرد، اما هیچ بویی از آن استشمام نمی شد. حدود یک سال است که همه آن بچه هایی که در پارک دور هم جمع می شدند و سیگارهایی که محتوای آن مشخص نبود را با هم دست به دست می کردند و صدای خنده های بلندشان محله را پر می کرد، اکنون سیگارهای جدیدی پیدا کرده اند. چهره هایی که قبلا نشانه های مصرف مواد در آنها دیده می شد، اکنون نه تنها خلافکار هستند، بلکه ترسناک نیز به نظر می رسند. چشمان بیرون زده و قرمز، چهره های برافروخته و چهره هایی شبیه خون آشام ها در فیلم ها، توجه مرا به این ماده مخدر جدید جلب کرد.

مگاسوئیت، بنزای، بیگ بنگ و... اینها یک ماده نیستند بلکه چند ترکیب شیمیایی هستند که بر اساس یک قاعده ریاضی شما می توانید آنها را با دوز و اندازه های مختلف با هم ترکیب کرده و صدها یا حتی هزاران ماده دیگر از آن بسازید. این را پسری که این مواد را یک سال است مصرف می کند می گوید و ادامه می دهد:یعنی شما دیگر حتی به فروشنده این جنس هم نیاز ندارید. ترکیبات شیمیایی هم در داخل تولید شده و هم از خارج وارد کشور می شود و ما آن را در اندازه خیلی کم و مولکولی می خریم و بعد آن را با هر ماده دیگری برای مثال سیگار یا علف مخلوط کرده و مصرف می کنیم. کسرا نام این ترکیبات را MA و MD عنوان کرده و می گوید:MA به شکل مایع و گرد با عنوان شیمیایی مواد مخدر تحت عنوان سوئیت، بنزای، مگاسوئیت و بیگ بنگ را می سازد و این اسم ها بستگی به میزان و موادی دارد که با این ماده ترکیب می شود در حالی که ماده اصلی این مخدر همان MA است. کسرا می گوید:MD همان آمفتامین ها هستند که در شیشه هم وجود دارد و این ترکیبات را به شکل مایع در آب حل کردنی مصرف می کنند اما در کل با این دو ماده مخدر شیمیایی می توان صدها نوع ماده مخدر ساخت که اثر هرکدام با دیگری فرق دارد. کسرا ادعا می کند:من در دست دوستانم به کرات ترکیبات شیمیایی دست سازی را می بینم که شاید هیچ کدامشان شبیه دیگری نیست.

خطرناک ترین نوع اعتیاد به مواد مخدر و قرص های روانگردان

هیچ کدامشان در این دنیا نیستند پنج پسر نوجوان به ردیف کنار هم روی چمن های پارک نشسته اند و چرت می زنند. صحنه عجیبی است. این همه پسر بچه که معلوم است همه شان زیر 20 سال سن دارند این ساعت روز زیر آفتابی که هر کسی بیشتر از سه دقیقه زیر آن بماند داغ می کند بی کمترین ناراحتی زیر آفتاب دراز کشیده اند در حالی که هیچ کدامشان در این دنیا نیستند. کسرا به این صحنه می خندد و با صدای بلند یکی از پسرها را خطاب قرار داده و می گوید:ما همگی بچه مدرسه ای هستیم. در یک مدرسه و در یک کلاس درس می خوانیم. چند سالی بود که تفریحی گل و حشیش می کشیدیم اما امسال با این مواد جدید دست سازآشنا شدیم و با هزینه کم خودمان آنها را می سازیم و مصرف می کنیم. کسرا درباره قیمت شیمیایی ها می گوید:یک گرم از آن ترکیبات خالصی که در بالا گفتم را با دویست هزار تومان می توانی بخری. اما این مواد بیشتر از آنکه تحرک داشته باشند باعث خواب آلودگی و فرو رفتن فرد به عالم هپروت می شود. از پارک خارج می شوم در حالی که به این فکر می کنم که اینها از این دنیا چه فهمیده اند که برای چند ساعت بی خیالی یا دور شدن از آن حاضرند بهای به این سنگینی بپردازند.

هیچ تفاوتی با هروئین ندارد یکی از کارکنان ستاد مبارزه با مواد مخدردرباره مواد شیمیایی جدید می گوید:بنزای، بیگ بنگ و این اسم هایی که این روزها می شنویم و با تازگی حتی ستاد مبارزه با مواد مخدر هم درباره شان هشدار داده، همه داخل کشور تولید می شوند. محمد طاهرخانی ادامه می دهد:دو ماده شیمیایی با نام های تجاری MD و MA اساس ساخت این مواد هستند که چون کاربردهای مختلفی دارند به صورت خام ماده مخدر محسوب نشده و کاربری تجاری و دارویی دارند. از طرف دیگر، برای اینکه این مواد را بسازند نه به لابراتور نیازی هست و نه ترکیب خاصی لازم است. به راحتی و در دست فرد مصرف کننده این ماده به روی سیگار یا هر ترکیبی به اندازه خیلی کم هم اگر ریخته شود کافی است و آن جوان و نوجوان تا روزها و حتی ساعت ها در حالت نشئگی به سر خواهد برد. طاهرخانی درباره عوارض این مواد می گوید:هیچ تفاوتی با هروئین ندارد و از نظر درصد تخریب و میزان وابستگی فرد، با این مواد برابری می کند حتی بعضا خطرناک تر است. این کارشناس عنوان می کند:با یک بار مصرف این ماده فرد اعتیاد پیدا می کند و اگر بیش از پنج ماه مصرف کند دیگر محال است بتواند ترک کند. طاهرخانی می گوید:ظرف یکی دو سال گذشته این ترکیبات بین نوجوانان به ویژه بسیار رایج است و معلوم نیست چرا مخدر به این خطرناکی که با هروئین و سایر مواد مخدر خطرناک برابری می کند باید در دست افرادی باشد که برای نخستین بار شاید تجربه مصرف مواد مخدر را دارند. متاسفانه علاوه بر پسران جوان، دختران نوجوان زیادی هم از سر تفنن حتی کمتر از پنج بار این مواد را مصرف کرده و برای همیشه سر از کلینیک ترک اعتیاد درآورده اند. شیوع این مواد بین نوجوانان و در سنین مدرسه در همه جای دنیا رایج است.

حتی یک بار مصرف هم اعتیادزاست رئیس سابق پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی درباره این مواد جدید به «آرمان» می گوید:متاسفانه در سال های اخیر ما شاهد این بودیم که الگوی مصرف مواد دائما تغییر می کند و به تازگی حتی الگوی تولید مواد هم عوض شده است. فرید براتی سده می افزاید:مواد مخدر جدید که هم مخدر و هم محرکند دیگر از ترکیبات آشنا و البته ممنوعه ای که همه می دانیم و می شناسیم تهیه نمی شوند. این مواد به تازگی وارد بازار نشده اند بلکه علم و آگاهی درباره نحوه و ترکیبات آن در جوانان ایجاد شده و به همین واسطه اقبال عمومی به آن هم بیشتر شده است. او عنوان می کند:چند ماده شیمیایی که در بازار عرضه محصولات شیمیایی و دارویی یافت می شود و ممنوعیت فروش هم ندارد ماده اصلی سازنده این ترکیبات است در حالی که آن را با هر چیز افزودنی دیگری ترکیب می کنند یا خام به مصرف می رسانند. براتی درباره این مواد به جوانان هشدار می دهد:در محل هایی که نوجوانان و جوانان حضور دارند و به اصطلاح پاتوق آنهاست این مواد به تازگی زیاد دست به دست می شود در حالی که یک پک به این مواد هم اعتیادآور است و اصلا قابل مقایسه با سیگار یا حتی حشیش و علف هم نیست. جوانان از سر کنجکاوی یا حتی برای اینکه دست دوستان خود را رد نکرده و حتی یک بار این ماده را امتحان کنند وارد گرداب می شوند چون بر اساس گزارش ها حتی یک بار مصرف این ترکیبات شیمیایی هم اعتیادزاست. براتی به خانواده ها توصیه کرد:فرزندان و نوجوانان خود را در این مورد به شدت کنترل کنید، زیرا مواد جدید رنگ و بویی نداشته و به راحتی مصرف می شوند. هر رفتار و برخورد مشکوک فرزندان خود را زیرنظر داشته باشید. او افزود:برافروختگی صورت، قرمزی چشم، پرحرفی، رفتارهای غیرقابل کنترل و بی پروا همه و همه نشانه استفاده از مواد مخدر شیمیایی است و خانواده ها نباید سرسری از کنارتغییر رفتار فرزندشان بگذرند.