با سلامت

هر دارویی، اگرچه برای درمان بیماری مفید باشد، ممکن است عوارض جانبی همراه داشته باشد. اسهال یکی از رایج ترین این عوارض جانبی است که بسیاری از داروها، از جمله آنتی بیوتیک ها و داروهای دیابت، می توانند آن را در افراد مصرف کننده ایجاد کنند. این عارضه به دلیل تأثیر داروها بر سیستم گوارشی بدن و تعادل میکروبیوم روده ایجاد می شود و می تواند تا حدی جدی باشد. بنابراین، مصرف این داروها باید تحت نظارت پزشک و با رعایت دستورالعمل های مصرف انجام شود تا از بروز عوارض جانبی شدید پیشگیری گردد.

داروهایی که مشکلات گوارشی و اسهال را به دنبال دارند

عوارض جانبی واقعیتی است که در مورد همه داروها صدق می کند. برخی از این عوارض جانبی نسبت به سایر عوارض قابل تحمل تر هستند، اما اسهال یکی از عوارض جانبی رایج است و برای افراد مشکلاتی را ایجاد می کند. داروهایی که باعث مشکلات گوارشی و اسهال می شوند، همچنین ممکن است سایر عوارض جانبی را نیز به همراه داشته باشند که برای بیماران ناخوشایند و دردسرساز باشد. بنابراین، پزشکان باید در هنگام تجویز داروها به این عوارض جانبی توجه داشته و راهکارهای مناسبی را برای کاهش یا مدیریت آنها در نظر بگیرند.

مدفوع زیاد آبکی و شل، جزء عوارض جانبی داروها محسوب می شود و صدها دارو را نیز شامل می گردد. همچنین تداخل بعضی از داروها نیز می توانند باعث ایجاد این مشکل شوند که در این قسمت از سلامت نمناک این داروها را نام می بریم.

داروهای اسهال آور

داروهایی که موجب ایجاد اسهال می شوند شامل موارد زیر هستند:

1. روانسازها

گاهی اوقات پزشکان برای از بین بردن مشکلاتی مثل یبوست به سراغ داروهای روانساز می روند. انواع مختلفی از این داروها وجود دارند که می تواند مدفوع را نرم و شل کند اما بعضی از آن ها نسبت به بقیه روان تر هستند. عموما دارو های نرم کننده مدفوع عامل ایجاد اسهال می باشند. اگرچه بعضی از آن ها شدیدتر عمل می کنند که شامل موارد زیر هستند:

• اوزموتیک ها
• محرک هایی مثل بیساکودیل که انقباضات معده را سبب می شوند.

2. آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها می توانند عامل ایجاد اسهال شوند و تقریباً 25 درصد افراد بعد از مصرف آن این مشکل را تجربه می کنند. آنتی بیوتیک عفونت های باکتریایی را از طریق کمک به بدن برای مبارزه و کشتن باکتری ایجاد می کنند و متاسفانه بعضی از آنتی بیوتیک ها باکتری های مفید را از بین می برند و معمولاً باعث ایجاد اسهال خفیف خواهند شد که بعد از اتمام مصرف دارو از بین می رود. آنتی بیوتیک های قوی تر نیز اسهال شدیدتری را ایجاد می کنند.

این آنتی بیوتیک ها شامل موارد زیر هستند:

• سفالوسپورین
• کلیندامایسین
• پنی سیلین

3. داروهای سوزش معده

سه نوع راهبرد برای از بین بردن سوزش معده وجود دارد که شامل دارو های آنتی اسید، بلاکرهای h2 و داروهای ppI است. همه طبقه بندی این داروها می تواند عاملی برای اسهال شود. در دارو های مربوط به آنتی اسیدها محصولات حاوی منیزیم عامل ایجاد اسهال هستند که اگر این داروها برای فرد مشکل ایجاد کند، باید از آنتی اسید های حاوی کلسیم و آلومینیوم مصرف کند.

4. دارو های شیمی درمانی

سلول های مربوط به عملکرد گوارشی بسیار سریع تولید می شوند و باعث می شوند که هدف شیمی درمانی زودتر به انجام برسد. شیمی درمانی به سلول های درون معده آسیب وارد می کند زیرا بدن نمی تواند به اندازه ای که باید مایعات را جذب کند.

به همین دلیل مایعات داخل معده باقی می مانند و در نتیجه اسهال ایجاد می شود. بعضی از دارو های شیمی درمانی، نه همه آن ها، می توانند عاملی برای ایجاد اسهال در بیش از 30 درصد افراد باشند. معمولاً داروهایی که برای سرطان روده و سرطان های مربوط به سیستم گوارشی به کار می روند، بیشتر اسهال ایجاد خواهند کرد.

5. داروهای بیماری آلزایمر

مسدود کننده های کولینستراس ای طبقه از داروها هستند که وظیفه اصلی آن ها درمان بیماری آلزایمر است. این دارو ها آنزیم هایی که به طور طبیعی مواد شیمیایی را می شکنند، مثل استیل کولین را مسدود می کنند استیل کولین تاثیرات بسیار زیادی روی سیستم عصبی مرکزی و کل بدن دارد.

یکی از اقدامات این دارو این است که انقباضات برای حرکت غذا به سمت سیستم گوارشی را تحریک می کند. زمانی که استیل کولین در دسترس باشد، این حرکات افزایش پیدا کرده و باعث ایجاد تکرر مدفوع و اسهال می شود. این داروها شامل دونپزیل، گالانتامین و ریواستیگمین هستند.

6. داروهای دیابت

دارو های دیابت برای درمان مشکلات مختلف دیابت، عاملی برای ایجاد اسهال هستند. اولین دارو متفورمین است که اکثر افراد بعدد ا مصرف این دارو دچار اسهال می شوند. اگرچه که متخصصان هنوز نمی دانند علت ایجاد این عارضه جانبی چیست.

همچنین بعد از مصرف دارویی آکاربوس نیز اسهال رایج است. آکاربوس باعث کاهش سرعت هضم مواد می شود و کربوهیدرات های هضم نشده در روده را به جا باقی می گذارد و تقریبا 31 درصد از افرادی که از این دارو استفاده می کنند، اسهال را تجربه خواهند کرد.

7. داروهای دیگر که عاملی برای ایجاد اسهال هستند

دارو های ضد التهابی، دارو های مربوط به قلب، دارو های غیر استروئیدی ضد التهابی، دیگوکسین، دارو های ضد افسردگی و دارو هایی که سیستم ایمنی را سرکوب می کنند، عاملی برای ایجاد اسهال هستند. به همین دلیل فرد باید نسبت به عوارض جانبی این دارو ها مطلع باشد.

دارو هایی که بدون نسخه در دسترس قرار می گیرند، برچسب دارند و قبل از مصرف باید عوارض جانبی آن ها را بدانید. اگر احساس می کنید که اسهال شما به دلیل مصرف بعضی از داروها تشدید شده حتماً به پزشک مراجعه کنید.